سامانه انرژی میتر
Sub Metering
پس از افزایش قیمت حامل های انرژی در سال 1389 به دلیل نبود راهکار مناسب سازندگان ساختمان برای رفع مشکل تفکیک مصرف آب و برق و گاز در سیستم های متمرکز مانند موتورخانه مرکزی موجب گردید تا به سمت استفاده از سیستم های مستقلی همچون پکیج های حرارتی، داکت اسپلیت و … سوق پیدا کنند، غافل از اینکه از نظر فنی و مهندسی این نوع ساختار و تجهیزات برای استفاده در ساختمان هایی طراحی شده که دارای تعداد واحد کم هستند.
به همین دلیل پس از گذشت حدود یک دهه از این رویداد و بروز مشکلات استفاده از سیستم های مستقل در ساختمان ها، بخشی از سازندگان به خصوص در ساختمان های لوکس مجبور به بازگشت به استفاده از سیستم های متمرکزی همچون موتورخانه مرکزی بدون راهکاری برای حل مشکل جداسازی قبض آب و تفکیک قبض گاز و تفکیک قبض برق چیلر شدند.
یکی از بهترین و عادلانه ترین روش ها که بیش از چند دهه است برای تقسیم و تفکیک هزینه انرژی و قبوض در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد، استفاده از سامانه انرژی میتر است، که وظیفه آن محاسبه مصرف دقیق واحدها در بخش های مختلفی همچون آب، سیستم های سرمایش و گرمایش و … بوده که در پی آن منجر به صدور قبوض فرعی برای واحدها متناسب با مصرف دقیق هر واحد می باشد.
انرژی متر چیست؟
سامانه تفکیک قبض آب و انرژی ( انرژی سنج) مجموعه ای متشکل از کنتورهای اندازه گیری است که در مبادی ورودی واحدها و مشاعات ساختمان قرار گرفته که با اندازه گیری دقیق مقدار مصرف در هر واحد و بخش های مختلف، قبض های مشاع آب و برق و گاز را متناسب با مصرف دقیق هر واحد تفکیک و قبوض فرعی برای آن ها صادر می کند.
مواردی که توسط کنتور انرژی تفکیک می شوند:
- تفکیک قبض گاز ساختمان (تفکیک موتورخانه): بر اساس مقدار مصرف انرژی در سیستم های گرمایشی (رادیاتور، گرمایش کف، مبدل ها و ...)، انرژی گرمایشی آب گرم بهداشتی، مصرف گاز خوراک پزی یا شومینه یا آشپزخانه های صنعتی و… با استفاده از کنتور انرژی (Heat Meter) ، کنتور آب گرم بهداشتی، کنتور هوشمند گاز
- تفکیک قبض آب : بر اساس مقدار مصرف آب سرد و گرم بهداشتی در واحدها و بخش های مختلف ساختمان با استفاده از کنتور آب سرد و کنتور آب گرم بهداشتی
- تفکیک قبض برق مشاعات : تفکیک چیلر تراکمی بر مبنای مقدار مصرف انرژی سرمایشی در فن کویل ها، هواساز (هوارسان) در واحدها و بخش های مختلف ساختمان با استفاده از کنتور انرژی (Heat Meter)
- تفکیک قبض برق : برای مجموعه ساختمان هایی که فاقد کنتورهای برق تفکیکی از اداره برق هستند با استفاده از کنتورهای برق
ویدیوی معرفی سامانه انرژی میتر
نحوه کارکرد به زبان ساده
برای درک هرچه بهتر نحوه تفکیک قبض در سامانه انرژی میتر ابتدا باید یک دید کلی نسبت به مصرف آب و برق و گاز و انرژی مشترک در ساختمان داشته باشیم، در این صورت می توان متوجه شد که در کدام بخش ها نیاز به نصب کنتور می باشد.
الف) اندازه گیری مصرف داخلی واحدها
اندازه گیری مصرف داخلی هر واحد شامل مصرف آب سرد و گرم بهداشتی، مصرف انرژی آبگرم بهداشتی، مصرف انرژی سرمایش و گرمایش خطوط تهویه مانند فن کویل، رادیاتور، گرمایش از کف، حوله خشک کن و … ، اندازه گیری مصرف گاز و برق و در نهایت ارسال داده های اندازه گیری شده بصورت روزانه به سرور مرکزی از طریق شبکه ارتباطی
ب) اندازه گیری مصرف مشاعات ساختمان
اندازه گیری مصرف مشاعات ساختمان شامل مصرف آب و انرژی در بخش های مختلفی مانند استخر، لابی، سالن های ورزشی اجتماعات و … و ارسال داده های مصرف بصورت روزانه به سرور مرکزی از طریق شبکه ارتباطی
ج) تقسیم مصرف مشاعات بین واحدها
تقسیم مصرف مشاعات بین واحدها بر اساس تنظیمات انجام شده در سرور مرکزی و مشخص کردن مصرف واحد که شامل مصرف داخلی و سهم واحد از مصرف مشاعات می باشد. مصارف مشاعات می تواند به اشکال مختلفی مانند حالت های زیر بین واحدها تقسیم شود: 1) همه واحدها، واحدهای پر یا خالی، واحدهای خاص 2) بصورت مساوی، متراژی یا نفری 3) بین مالکین و یا ساکنین
د) تفکیک قبض از طریق نرم افزار
در نهایت مدیر ساختمان اطلاعات قبض اصلی دریافتی از ادارت آب و برق و گاز را از طریق سامانه آنلاین تحت وب وارد سامانه کرده و سامانه بصورت خودکار بر اساس مصرف دقیق هر واحد (مصرف داخلی و سهم واحد از مشاعات) با استفاده از پله کان های تعریف شده ادارات مربوطه شروع به محاسبه صدور قبوض تفکیکی برای هر واحد می کند.
بخش های تشکیل دهنده سامانه انرژی میتر
ساختار ارتباطی سامانه انرژی متر
1- تجهیزات و ادوات اندازه گیری
اولین و اصلی ترین قسمت مجموعه انرژی میترینگ ادوات و تجهیزات اندازه گیری (میتر) هستند که در ورودی هر بخش (واحد، مشاعات، تجهیزات مصرف کننده انرژی و آب) نصب شده و وظیفه اندازه گیری مقدار مصرف آب، انرژی حرارتی، برودتی و برق را به عهده دارند.
میترها (کنتورها) به سه بخش کلی تقسیم می شوند:
کنتورهای سیال آب
الف) کنتورهای اندازه گیری مصرف آب (Cold water meter): این کنتور بر روی لوله آب سرد بهداشتی نصب شده و حجم آب مصرف شده را اندازه گیری می کنند
ب) کنتورهای اندازه گیری آب گرم بهداشتی (Hot water meter): این میترها بر روی لوله های آب گرم بهداشتی نصب شده و حجم آب مصرف شده و انرژی صرف شده جهت گرم شدن آب گرم را اندازه گیری می کنند
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کنتور آب سرد و گرم بهداشتی اینجا کلیک کنید
کنتور آب سرد و گرم بهداشتی
کنتور انرژی (Heat meter)
ج) کنتورهای اندازه گیری مصرف انرژی سرمایشی و گرمایشی (Heat meter/BTU meter/Calorie meter) این کنتور بر روی لوله های سرمایش گرمایش مثل خطوط رادیاتور، فن کویل، گرمایش از کف، مبدل های استخر و جکوزی، هواساز و … نصب شده و مقدار مصرف انرژی حرارتی و برودتی را اندازه گیری می کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کنتور انرژی اینجا کلیک کنید
میتر گاز / کنتور گاز هوشمند (Gas meter)
این کنتورها بر روی لوله های گاز نصب شده و مقدار مصرف گاز را اندازه گیری می کنند
میتر برق / کنتور برق هوشمند (Power meter)
این کنتورها در مسیر خطوط برق نصب شده و مقدار مصرف برق را اندازه گیری می کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کنتور برق اینجا کلیک کنید
کنتور هوشمند برق (Power meter)
نکات قابل توجه:
1. بیش از 90% گاز مصرفی در ساختمان هایی که دارای موتورخانه مرکزی هستند توسط مشعل در دیگ ها سوخته و تبدیل به انرژی گرمایی جهت گرم کردن آب گرم بهداشتی و گرمایش حوزه های مختلف مانند گرمایش ساختمان، انواع مبدل ها مانند مبدل های استخر و … می شود، به همین خاطر در صورت استفاده از میترهای سیال آب می توان این بخش عمده را اندازه گیری کرد.
2. کنتور گاز (Gas meter) بیشتر در پروژه هایی استفاده می شود که دارای مصرف زیاد گاز در یک بخش خاص هستند، مانند آشپزخانه صنعتی یا رستوران در ساختمان های تجاری
3. تفکیک مصرف برق در ساختمان ها غالبا مربوط به چیلرهای تراکمی است که بخش عمده ای از برق مشاعات را به خود اختصاص می دهند، تفکیک مصرف این بخش توسط کنتور انرژی (Heat meter) که بر روی خطوط تهویه مانند فن کویل یا هوارسان (هواساز) نصب است انجام می شود.
4. کنتور برق (Power meter) برای دو منظور استفاده می شود:
تفکیک مصرف برق چیلرها از مصرف سایر مشاعات مانند روشنایی، آسانسور و … تفکیک مصرف برق در پروژه هایی که به دلایل مختلف فاقد کنتورهای تفکیکی از اداره برق می باشند مانند پروژه های تجاری بزرگ
2- شبکه ارتباطی
ب) شبکه های بی سیم: در پروژه هایی که امکان کابل کشی وجود ندارد از این شبکه استفاده می شود که اطلاعات در بستر Rf بین میترها و سامانه تجمیع کننده منتقل می شود، پروتکل های معتبر در این بخش (WM-Bus (wireless meter bus یا Lora است.
پ) شبکه مبتنی بر اینترنت اشیاء (internet of things) یا IOT: در این نوع از شبکه کنتورها بصورت مستقیم اطلاعات خود را در بستر اینترنت بر روی فضای ابری (Cloud) ذخیره می کنند در برخی مواقع بسته به نیاز پروژه از ادواتی مانند روتر (Router) در شبکه های با سیم یا بی سیم جهت انتقال داده استفاده می شود، این تجهیز در پروژه هایی که طول مسافت بین کنتور و تجمیع کننده و یا تعداد کنتورها زیاد باشد مورد استفاده قرار می گیرد
M-Bus Router
3- دستگاه تجمیع کننده (CONCENTRATOR)
داده های اندازه گیری شده توسط کنتورها از طریق شبکه ارتباطی به دستگاه تجمیع کننده ارسال می شوند، این داده ها بسته به نوع تنظیمات بصورت ساعتی یا روزانه در دستگاه تجمیع کننده ذخیره شده و برای سرور تعبیه شده در شبکه اینترنت ارسال می شود.
ارسال این اطلاعات از طریق اینترنت ADSL و یا اینترنت سیم کارت تعبیه شده در داخل دستگاه انجام می شود.
در واقع این دستگاه دارای دو شبکه مجزا می باشد:
- الف) شبکه ارتباطی با کنتورهای نصب شده در داخل ساختمان جهت دریافت داده های مصرف
- ب) شبکه ارتباطی با سرور موجود در شبکه اینترنت جهت انتقال داده های مصرف به سرور
Concentrator / Collector
4- پنل کاربری (سامانه آنلاین)
نرم افزار پایش و صدور قبض
سوالات متداول (FAQ)
قیمت انرژی میتر
Sub Metering
قیمت انرژی متر به عوامل زیر بستگی دارد:
- تعداد و مدل کنتور هوشمند مورد نیاز: ساختار تاسیسات ساختمان است که موجب مشخص شدن نوع کنتور هوشمند مورد استفاده خواهد شد، بطور مثال در ساختمان هایی که دارای موتورخانه مرکزی هستند بیشتر کنتور انرژی، کنتور آب سرد بهداشتی و کنتور آب گرم بهداشتی و در ساختمان هایی که دارای پکیج حرارتی هستند بیشتر کنتور هوشمند آب سرد بهداشتی و کنتور هوشمند گاز استفاده می شود.
- سایز کنتور و ظرفیت کنتور مورد نیاز: در کنتورهای سیال آب مانند کنتور انرژی و کنتور آب سرد و گرم بهداشتی سایز کنتور و در کنتور برق ظرفیت کنتور تعیین کننده قیمت خواهد بود.
- تجهیزات شبکه: با توجه به تعداد کنتورهای مورد استفاده و فواصل کنتورها از یکدیگر تعداد روتر شبکه مشخص خواهد شد با این توضیح که سرشکن هزینه تجهیزات شبکه تاثیر قابل توجهی در قیمت تمام شده نخواهد داشت.
به همین دلیل قیمت انرژی متر و هزینه تفکیک مصرف و تفکیک قبض متاثر از ساختار تاسیسات ساختمان، تعداد، نوع و سایز کنتورها دارد که موجب می شود بازه قیمت بسیار گسترده و در هر پروژه متفاوت باشد.